Marcin Świetlicki o powinnościach poety na noc dla Państwa. "Lepiej się zamknij i pisz" powtarzam sobie zawsze, gdy nachodzi mnie ochota na udział w jakimś zlocie komentariatu fejsbukowego. Gdybym miał sobie wybrać motto, to pewnie byłoby nim to zdanie.

[ROZMOWA]

Jeszcze nie do końca opadły emocje, a my już rozmawialiśmy. Dzisiaj w GW znajdziecie moją rozmowę z Jessiką Bruder, laureatką Nagrody Kapuścińskiego, autorką "Nomadland".

---

Wojciech Szot - W wywiadach udzielanych po premierze książki wielokrotnie krytykowałaś politykę Donalda Trumpa. Czy dziś, gdy prezydentem jest Joe Biden, masz w sobie więcej optymizmu?

Jessica Bruder - Tak, zdecydowanie. Ale nie można zapominać, że moja książka traktuje o sytuacji na rynku pracy. To sprawa, którą zaniedbały obie strony sceny politycznej. To, czego świadkami byliśmy w USA za rządów Trumpa,...

Jessica Bruder została laureatką Nagrody im. Kapuścińskiego 2021. Jej słynny "Nomadland" to reporterska opowieść o Amerykanach, którzy po kryzysie w latach 2007-09 zostali zmuszeni do prowadzenia niemal koczowniczego, nomadycznego życia w poszukiwaniu pracy.

Jessica Bruder przejechała ponad 24 tys. km, by spotkać ludzi, o których wielu ludzi w Stanach Zjednoczonych nie chce pamiętać. A przecież - pisze amerykańska reporterka - to oni są "jak krwinki w żyłach kraju". 

Odbierając Nagrodę im. Kapuścińskiego za "Nomadland" Jessica Bruder mówiła: - To nie jest historia hollywoodzka, a opowieść o...

Intelektualnie rozczarowująca jest nowa książka Edouarda Louisa (przekł. Joanna Polachowska) i choć dla wiernych fanów francuskiego pisarza to obowiązkowa lektura, uzupełniająca to, co do tej pory się o nim dowiedzieliśmy, to dla pozostałych czytelników i czytelniczek jest to bardzo niekonieczny zakup. “Kto zabił mojego ojca” to tak naprawde rozbudowany esej autobiograficzny, w którym autor opowiada o swojej relacji z ojcem, relacji swojego ojca z jego ojcem, matką i światem zewnętrznym. Nie ma tu właściwie żadnych zaskoczeń - ojciec nieakceptujący homoseksualności syna, ale zmieniający...

Spotkanie z finalistkami XII edycji Nagrody im. Ryszarda Kapuścińskiego

Scena Główna - Kanapa Literacka

Finalistkami Nagrody za 2020 rok są Jessica Bruder za książkę „Nomadland. W drodze za pracą”, Eliane Brum za książkę „Kolekcjoner porzuconych dusz. Reportaże z Brazylii”, Jelena Kostiuczenko za „Przyszło nam tu żyć. Reportaże z Rosji”, Karolina Sulej za „Rzeczy osobiste. Opowieść o ubraniach w obozach koncentracyjnych i zagłady” oraz Matilda Voss Gustavsson za książkę „Klub. Seksskandal w komitecie noblowskim.”

[DOKTÓR SADOWSKA - ŻYCIE PO KSIĄŻCE]

Dzisiaj chciałbym się z wami podzielić dwoma historyjkami.

[1]

Plac 3 Krzyży, dzień chłodniejszy od najcieplejszego dnia w roku o trochę za dużo. Idę z psem, jest poprawnie. Nagle on biegnie w moją stronę. Ma na sobie gajerek, ale cały przybrany jest w kontrolowane szaleństwo. Lekko zadyszany.

- Wojtek? ... Ty napisałeś o doktór Sadowskiej? ... Bo ona leczyła mojego dziadka. Ona mieszkała na Niepodległości, prawda?

[prawda]

No tak, moja prababcia była dozorczynią w tej kamienicy. Drugie piętro, od Asfaltowej, taka mała kawalerka.

[prawda]

Tu była kuchenka...

Gdybyście mieli na targach książki kupić tylko jedną książkę (no dalej, pooszukujmy się, że potrafimy kupić JEDNĄ książkę) to niech to będą “Kości, które nosisz w kieszeni” Łukasza Barysa.

To niezbyt obszerna, bo licząca zaledwie 130 stron powieść, w której nie ma zbędnych słów i zdań. Barys fantastycznie używa języka, który jest tu zarówno poetycki, jak i brutalnie dosadny. Do tego robi z literaturą to, co uwielbiam - tworzy świat, w którym czytelnik się odnajduje, w który chce się zagłębiać i sympatyzuje z większością pojawiających się w nim bohaterów i bohaterek. Świat tragiczny, ale...

U Małgorzaty Lebdy trudno wybrać jeden wiersz. Jej tomy poetyckie układają się w cykle, a wiersze opowiadają historie przypominające łancuchy. Wiersze to ogniwa, które oddzielone zdają się tracić wiele (choć nie wszystkie) ze swoich właściwości. Dlatego gdyby Państwo jednak zechcieli poznawać wiersze Lebdy, to radzę udać sie do księgarni. A na dobrą noc wiersz z tomu "Matecznik". Może jeszcze Państwo nie wiedzą, ale poetka aktualnie biegnie Wisłą codziennie pokonując bieg maratoński. Można śledzić na profilu poetki, a akcję nakręca magazyn "Pismo". Projekt "Czytanie wody: Wisła" budzi szacunek.

Nowy przekład "Ulissesa" tak zelektryzował redakcję, że aż mam newsa na drugiej stronie GW.

Maciej Świerkocki: Nad tym przekładem pracowałem tak naprawdę całe życie. Nie ma takiej lektury, takiego doświadczenia życiowego, które by się nie przydały w pracy nad tym tekstem.

---

No to odliczamy do 14 października!

Z Nogaś na stronie w GW rozmawiamy z finalistkami i finalistami Nagrody Nike. Wczoraj mogliście przeczytać rozmowę Michała z Grzegorzem Piątkiem, dzisiaj zapraszam na opowieść o Śląsku, czyli rozmowę ze Zbigniewem Rokitą.

WOJCIECH SZOT: - Cytujesz w "Kajś" Alojza Ketzlera z Ciska na Śląsku Opolskim: „To nie my przekraczaliśmy granice, ale to granice nas przekraczały". Jakie granice przekroczył Zbigniew Rokita, pisząc książkę?

ZBIGNIEW ROKITA: - Granicę prywatnego i publicznego. Pisząc "Kajś", miałem poczucie odbierania sobie intymności. Fajnie jest mieć miejsce, w którym można się skryć przed...